ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԵՏԵՐԸ և ԼՃԵՐԸ
Հայաստանի տարածքում կան մոտ 9480 մեծ ու փոքր գետեր՝ ընդհանուր 23 հազար կմ երկարությամբ, որոնցից 379-ը ունեն 10 կմ-ից ավել երկարություն։ Հայաստանում ստորգետնյա ծագում ունեն Մեծամոր, Շաքի, Լիճք, իսկ մակերեսային ծագում՝ Դեբեդ, Աղստև, Հախում, Մեղրի և Ողջի գետերը։
Հայաստանի մակերեսային ջրերի տարածքը կազմում է 7.7 միլիարդ մ2, ինչպես նաև 940 մ2 սահմանային ջրերը[1]։
ՀՀ գետերը պատկանում են Արաքսի (ՀՀ տարածքի 76,4 %-ը) և Կուրի (23,6 %-ը) ավազաններին։
ՀՀ խոշոր գետը Արաքսն է, որը հոսում է հանրապետության հետ Թուրքիայի (150 կմ) ու Իրանի (40 կմ) սահմաններով։ Արաքսի ավազանին են պատկանում Ախուրյան, Քասաղ, Հրազդան, Ազատ, Վեդի, Արփա, Որոտան, Ողջի, Մեղրի, Ծավ, Մալև, Շվանիձոր և այլ գետեր՝ իրենց համակարգերով։ Արաքսի ավազանում տեղական, բայց ուրույն նշանակություն ունեն Սևանա լիճը և դրա մեջ թափվող գետերն ու գետակները, որոնցից առավել ջրառատ են Արգիճին, Մասրիկը, Գավառագետը, Վարդենիսը։ Կուրի ավազանին են պատկանում Դեբեդը (Փամբակ ու Ձորագետ կազմարարներով), Աղստևը, Հախումը, Տավուշը, Խնձորուտը, Ոսկեպարը ևն։
ՀՀ և Կովկասի ամենախոշոր լիճը Սևանն է։
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲՈԻՅՍԵՐԸ
Հայաստանի Հանրապետությունը աչքի է ընկնում բուսական ու կենդանական աշխարհի վիթխարի
բազմազանությամբ: Դրա վառ ապացույցն այն է, որ շուրջ 30 հզ քկմ տարածքում հանդիպում է
ծածկասերմ բույսերի շուրջ 3600 տեսակ, ընդ որում ողջ Կովկասում դրանց թիվը հասնում է 7000-ի:
Այսինքն՝ ՀՀ-ը, որը զբաղեցնում է Կովկասի տարածքի 1/7 մասը, իր ֆլորայի կազմում ունի Կովկասում
աճող տեսակների կեսը: ՀՀ-ը հայտնի է նաև բույսերի ու կենդանիների հազվագյուտ տեսակներով, որոնք
զուտ ուսումնասիրության տեսանկյունից իրենցից մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում: Մեր
տարածքում աճող 3500 տեսակից ավելի քան 400-ը հազվագյուտ հանդիպող տեսակներ են, իսկ դրանցից
մոտ 100-ը համարվում են էնդեմիկ տեսակներ, այսինքն՝ հանդիպում են միայն ՀՀ-ում:
Հայաստանում քիչ չեն նաև մշակաբույսերի վայրի ցեղակիցները՝ խնձորենին, տանձենին,
կեռասենին, սալորենին, խաղողը, հոնը, հացազգիները և այլն: Հատուկ ուշադրության են արժանի վայրի
հացազգիներ՝ ցորենի, գարու, տարբեր տեսակներ աչքի են ընկնում ներտեսակային արտակարգ
բազմազանությամբ: Միայն վայրի ցորենի տարատեսակների քանակը գերազանցում է 100-ը:
էրիկ Օհանյանի բլոգ 